ความเปลี่ยนแปลงของวงการสิ่งพิมพ์เมืองไทยในช่วงไม่ต่ำกว่า 10 ปีที่ผ่านมา ทำให้ผู้ผลิตสื่อหลายรายต้องผันตัวเข้าสู่โลกดิจิตอล หวังประคับประคองธุรกิจให้อยู่รอด โลกสิ่งพิมพ์มีความเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงที่ว่า ล้วนเต็มไปด้วยการล้มหายตายจากของหลายธุรกิจ นิตยสารจำนวนมากต้องปิดตัวลงตามสภาพความซบเซาของวงการ สำนักพิมพ์หลายแห่งถึงกับลาเลิกกิจการ โรงพิมพ์ชั้นนำของประเทศต้องรับพิมพ์หนังสือทีละ 5 เล่ม 10 เล่ม เครือสิ่งพิมพ์ขนาดใหญ่ถึงกับประกาศขายโรงพิมพ์ของตน ในขณะที่บางรายประสบความสำเร็จจากการเฉือนเนื้อตัวเองเข้าสู่โลกดิจิตอล แต่บางราย "ไม่" ตลอดจนการแพร่ระบาดของเชื้อโคโรนา 2019 (โควิด - 19) ที่เชื่อว่าอาจช่วยลดจำนวนผู้เล่นในวงการสิ่งพิมพ์ลงอีกจำนวนมาก และผู้ที่เหลืออยู่ "คุณได้ไปต่อ..."

วันนี้คุยกับ ไมเคิ้ล เลียไฮ  (บ.ก. ไมค์) บรรณาธิการของ สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ คนเขียนบทความเกือบทั้งหมดในเว็บไซต์นี้ ว่าด้วยเรื่องไลฟ์สไตล์การกินการเที่ยวในช่วงโควิด - 19 ที่ไม่ยอมสเตย์โฮม แม้ว่าจะติดโควิดถึง 3 รอบ กับเรื่องราวสมัยยังเป็นนักเขียนคอลัมน์ท่องเที่ยว ที่เจ้าตัวบอกว่า "เที่ยวจนเกือบเป็นเกือบตาย" มาแล้ว รวมถึงเรื่องราวความเป็นมาของ sookjai วันหยุด เว็บไซต์นี้เองด้วย

ก่อนอื่นถือโอกาสไถ่ถามสารทุกข์สุขดิบกันก่อน เพราะตั้งแต่โควิดเป็นต้นมา ก็ไม่ได้เจอกันนานมาก ช่วงที่ผ่านมาเป็นยังไงบ้างครับ ได้ติดโควิดกับเขาไหม
ผมไม่อยากพูดเยอะ ผมติดโควิดถึง 3 รอบด้วยกัน

ไม่ได้ฉีดวัคซีนเหรอครับ
ฉีด กินยา ฟ้าทะลายโจร กินทุกอย่าง

ได้ข่าวมาว่าไม่เป็นอย่างงั้น ตลอดช่วงโควิด โพสต์เฟซลงรูปไปเที่ยวเยอะมาก
ไปเที่ยวแม่สอดช่วงต้นๆ โควิด ในทริปเดียวกันก็ไปแม่ฮ่องสอนกับเชียงใหม่ ไปภูเก็ต กระบี่ ไปอยุธยาสัก 4-5 ครั้ง รวมๆ นอนอยุธยาสัก 15 คืนได้ ไปพิษณุโลก สุโขทัย สุพรรณบุรี กาญจนบุรี ผมไปอู่ทอง สนุกมาก ขี่จักรยานไปดูพระพุทธรูปสลัก ไปเมืองโบราณ ไปพิพิธภัณฑ์ กลับมาไม่รู้เรื่องเลย พระเจ้าอู่ทองมาจากไหนยังไม่รู้เลย

ทำไมไม่รู้ล่ะครับ
ไม่ได้ฟังเขาบรรยาย ถ่ายรูปอย่างเดียว

แล้วเวลาที่ไม่ได้เที่ยวล่ะครับ
ก็อยู่บ้านเป็นส่วนใหญ่ เบื่อก็ออกไปเที่ยวอย่างระมัดระวัง ปฏิบัติตามนิวนอร์มัลอย่างเคร่งครัดเลย

ไปไหนมาไหนไม่โดนกักตัวบ้างเหรอครับ
ไปตอนที่เขาอนุญาตให้เที่ยวได้สิ ช่วงปลายปีที่เขาประกาศให้ไปเที่ยวได้แบบนี้

อยู่กรุงเทพฯ ก็ออกไปเที่ยวด้วยไหมครับ
เที่ยวจตุจักรทุกอาทิตย์เลย เที่ยวจนจตุจักรต้องปิดไปเอง แต่ก็ใส่หน้ากาก ล้างมือเรียบร้อย

ไปซื้อเสื้อผ้าเหรอครับ
ซื้ออุปกรณ์เลี้ยงปลา ผมบ้าเลี้ยงปลาอยู่พักนึง ช่วงโควิดหมดเงินกับตู้ปลาหลายพันอยู่นะ ตู้เล็กๆ เอง สั่งตู้ปลาเซียวมี่มา ไม่แพง สองพันกว่าบาท แต่ใช้แอปให้อาหารปลาได้ อยู่อยุธยาก็กดให้อาหารปลา นอนดูน้องปลาว่ายน้ำวิบวับๆ หาแต่งตู้ปลาไปเรื่อย หาซื้อหิน ซื้อไม้น้ำ ซื้อของประดับตู้ปลาทุกอาทิตย์ ตลาดปลาจตุจักรเดินสนุกมาก แต่ถ้าอยู่บ้านก็ทำงาน ดูซีรีส์ เล่นเกม เลี้ยงปลา หาอะไรทำให้เพลิดเพลินใจไป จะได้ไม่เครียด

เลี้ยงปลาอะไรบ้างครับ
ม้าลายแฟนซี นีออน บอลลูน ตอนนี้น้องปลาตายหมด

อยากถามว่าเที่ยวในช่วงโควิด-19 จะสนุกเหรอ ไปเจออะไรมาบ้างครับ
เจอคนบ่นให้ฟังจนเบื่อเหมือนกัน ไปภูเก็ตเจอกะตะกะรนแบบร้างๆ ร้านอาหารแถวอ่าวนาง กระบี่ ขายได้เดือนละแสน โควิดมาจะหาเงินสักหมื่นยังยาก เจ้าของที่ลดค่าเช่าให้ ธุรกิจทัวร์ก็บ่น ออกทริปได้วันละเที่ยว แต่ก็ช่วยเหลือลูกจ้าง ให้ข้าวให้น้ำ ประทังกันไป น้ำใจเขาดีมาก

ทุกคนบ่นว่าแย่ทั้งนั้น
เวลาไปเที่ยวไหน คนบ่นไอ้นั่นไม่ดี ไอ้นี่ไม่ดี มันห่อเหี่ยวไปหมด

คิดยังไงกับการทำงานของรัฐบาลในช่วงโควิดเหรอครับ
รัฐบาลนี้ ผมว่าเขาทำดีที่สุดแล้ว มีมาตรการช่วยเหลือประชาชนหลายอย่าง หน่วยงานรัฐก็ทำได้ดี การไฟฟ้า การประปา สรรพากร ออมสิน กรุงไทย แต่รัฐบาลอาจจะทำอะไรพลาดบ้าง เป็นเพราะไม่มีประสบการณ์ในการรับมืออะไรแบบนี้มาก่อน ไม่ใช่ด้วยเจตนาที่แย่นะ เขาก็ทำไป ประเมินสถานการณ์ไป

ในเรื่องการเมือง คุณเป็นเสื้อแดงหรือเสื้อเหลือง
ผมเป็นสลิ่ม ในแง่ที่ว่าแทบจะไม่สนใจเรื่องการเมือง รู้เรื่องการเมืองน้อยมาก ชอบท่องเที่ยว ชอบกินของอร่อย ชอบดูหนังเกาหลี สารคดีเน็ตฟลิกซ์ ชอบสาวน่ารักๆ เดือนนึงกินเบียร์สักขวดสองขวด ไม่รู้เลยว่าตัวเองเสื้อสีอะไร

สมัยก่อนเคยเขียนสารคดีท่องเที่ยวด้วยใช่ไหมครับ
นานแล้ว เขียนจนหนังสือเขาเลิกไป เขาทำหนังสือท่องเที่ยว ผมเขียนเป็นดรามา เขียนเรื่องความรักอะไรของผม จนหนังสือเขาปิดไปเลย

สมัยนั้นเขียนเรื่องท่องที่ยวแนวไหน
แบกเป้เที่ยวในเมืองไทย เขียนไม่เหมือนคนอื่น ผมเป็นสมาชิกคนที่หกหมื่นกว่าๆ ของเว็บไซต์พันทิพ ตอนนั้นบลูแพลนเน็ตขายรีวิวทัวร์เป็นหลัก ผมเขียนว่าเดินเที่ยวยังไงๆ จังหวัดต่างๆ ไปเที่ยวเจออะไรมาบอกต่อ

คิดจะเอามาเผยแพร่มั่งไหม ทำอีบุ๊ครวมงานเก่าๆ สักเล่มนึง
ไม่น่าทำ ข้อมูลเก่ามาก ไม่มีประโยชน์เลย ไม่ควรอยู่ในอินเตอร์เน็ตด้วย

ทำไมถึงไม่ควรอยู่ในอินเตอร์เน็ตล่ะครับ
หลายอย่างสมัยผมเขียนหนังสือ ถ้ามาอยู่ในอินเตอร์เน็ตอาจจะเป็นเรื่องได้ เพราะออนไลน์มันควบคุมการเข้าถึงไม่ได้ ถ้ามีคนอ่านเยอะขึ้นมา มันจะเกิดดรามา ส่วนหนังสือขายแค่ไม่กี่พันเล่ม มีคนอ่านในวงเล็กๆ เท่านั้น

สมัยก่อนท่องเที่ยวสนุกไหม
สนุกกว่าตอนนี้เยอะ ไม่มีกูเกิลแม็พ อาโกด้าก็ไม่มี ไปหาเอาข้างหน้าอย่างเดียว ไปขวนขวายเอาปลายทาง

ยุคมือถือยังไม่พัฒนา
ใช่ มือถือยังโบราณอยู่เลย กางแผนที่อ่านชื่อเสาสัญญาณบนมือถือเอา ดูว่าถึงไหนๆ เวลานั่งรถทางไกลนะ หนาวๆ เหงาๆ โคตรโรแมนติกเลย เมื่อไรจะถึงจุดหมายปลายทาง แล้วแต่โชคชะตาจะพัดพาไป ไปเที่ยวตามชายแดน โดนทหารตรวจบัตร บอกมาเที่ยวทหารยังไม่เชื่อเลย มันจะมาเที่ยวอะไรแถวนี้วะ สมัยผมขี่รถเที่ยว ปัว-บ่อเกลือ ยังไม่ค่อยมีใครไปเที่ยวเลยนะ เดี่ยวนี้ไปกันเยอะ ตั้งชื่อกันว่าถนนลอยฟ้าแล้ว

มีกูเกิลแม็พ มีอาโกด้าแล้วดีไหมครับ
ดีมาก ผมเป็นคนไอที เขียนให้นิตยสารคอมพิวเตอร์นานหลายปี ชอบเทคโนโลยี ชอบกูเกิลแม็พ ชอบอาโกด้า เป็นวีไอพีของอาโกด้าด้วย แต่อีกด้านทุกอย่างมันง่าย คนเราไม่ควรมองแต่หน้าจอ เวลาที่เราออกไปเที่ยว ถ้าเราไม่รู้จะไปทางไหน มีคนเยอะเลยที่พร้อมจะบอกทางให้เรา แต่เอาเข้าจริงมันอดเปิดไม่ได้ใช่ไหม เวลาหาร้านอาหารไม่เจอ หรือกลับโรงแรมไม่ถูก มันมีประโยชน์จริงๆ

มีที่ไหนเที่ยวแล้วประทับใจมากๆ ไหมครับ ในสมัยนั้น
เชียงคานที่มีแต่แม่น้ำโขง คนแก่ และหมา มีนักท่องเที่ยวแค่ 3 คน มีเกสต์เฮาส์ให้นอน 2 ที่ ข้างๆ ที่พักเป็นร้านอาหาร สั่งต้มยำปลาแม่น้ำโขง อร่อยเลย เมื่อ 3 ปีทีแล้ว ผมดั้นด้นไปเที่ยวแม่สามแลบ อำเภอสบเมย แม่ฮ่องสอน เหมือนเชียงคานตอนนั้นเป๊ะเลย อยากให้คนได้เห็นแม่สามแลบมากๆ เห็นแล้วจะอยากไปเที่ยว เปลี่ยนแม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำสาละวินเท่านั้นเอง ในยูทู้บผมมี ช่อง michaelleahai เข้าไปค้นดูได้เลย

ตอนนั้นถ่ายภาพก็ยังไม่เป็นดิจิตอลเลยใช่ไหม
ใช่ ยุ่งยากและแพง ถ่ายฟิล์มเนกาทีฟ ฟิล์มสไลด์ ส่งให้นิตยสารพิมพ์ พิมพ์เสร็จต้องส่งคืนทางไปรษณีย์ บางทีก็หายไปเลย สมัยก่อนไม่มีเคอรี่ ไม่มีแฟลช ไม่มีทางเลือก

เที่ยวจนเกือบเป็นเกือบตายก็มี
ไปเที่ยวเบตง 4 เดือนหลังผู้ก่อการร้ายปล้นค่ายอิงคยุทธ เพราะดูหนังโอเคเบตง อยากไปเที่ยวมาก ไม่กลัว เที่ยวทะลุระเบิด ขากลับรถไฟวิ่งไม่ได้ ผู้ก่อการร้ายถอดหมุดรางรถไฟประมาณร้อยกว่าตัว แถวโคกโพธิ์ ปัตตานี การรถไฟเจอซะก่อน ถ้าเดินรถปกติ กลายเป็นรถไฟเหาะตีลังกาแน่

กลัวไหมตอนนั้น
ไม่กลัว แต่หิว เพราะไม่มีตังค์ติดตัวเลย หมดตัวจากเบตง อยู่เบตงเป็นอาทิตย์ๆ เหลือเศษตังค์ไม่กี่บาทเอง รถไฟมาจอดติดอะไรอีก ไม่รู้แถวไหนนะ จอดนานมาก ไปชะโงกหน้าดูตรงบันได ข้างหน้าไกลๆ ไฟสว่างโร่เลย เหมือนไฟลุกไหม้อยู่ แต่ไม่รู้ว่าอะไร

ข้าวก็ไม่ได้กินเลยเหรอครับ
มีสาวมาเลี้ยงกระเพาะปลาตรงสถานีหาดใหญ่ถ้วยนึง จู่ๆ ซื้อส่งให้เลย บอกพี่กินไหม หนูเลี้ยง เราก็กินสิ เวลาหิวๆ ไม่มีตังค์ติดตัว ยังมีคนซื้อให้กินอีกนะ ถึงเข้าใจไง บางคนเกิดมาโชคดีแบบนี้ใช่ไหม บางคนไม่มีตังค์ ไม่มีใครซื้ออะไรให้เขากินหรอก

เดินทางด้วยรถไฟบ่อยเหรอครับ
เดี๋ยวนี้ไม่แล้ว ถ้าไกลหน่อยก็ไปเครื่องบิน ตอนนั้นเดินทางด้วยรถไฟเพราะมันถูก มันสนุกด้วย ผมรับอิทธิพลจากนักเขียนยุคเก่าๆ ปราโมทย์ ทัศนาสุวรรณ เป็นนักเขียนท่องเที่ยวที่ผมชอบมาก อาศัยอ่านงานเก่าๆ ที่เขาเขียนให้การรถไฟ สมัย พ.ศ. 2505 ผมชอบอ่านหนังสือเก่า หาซื้อหนังสือพวกนี้เสมอ ชอบเผชิญโชคผจญชีวิตเวลาท่องเที่ยว นอนกับพื้นทางเดินรถไฟได้ หนุนกระเป๋าหน้าห้องน้ำรถไฟเน่าๆ เหม็นๆ หลับได้ เป็นอะไรที่สนุก เป็นรสชาติชีวิตในวัยหนุ่มของผม เดี๋ยวนี้ถ้านั่งรถไฟ กรุงเทพฯ-ยะลา 25 ชั่วโมงคงไม่ไหว กว่าจะลงประกอบร่างไม่ถูก

มันมีรสชาติแบบไหน การนอนหน้าห้องน้ำรถไฟที่มีกลิ่นเหม็นๆ
ลองนอนหน้าห้องน้ำรถไฟดูสักครั้งในชีวิต เวลาปีใหม่สงกรานต์ รถไฟชั้นสามคนจะแน่นมาก

ชอบเดินเที่ยวด้วย ในคลิปกิ๊กทั่วไทยล่าสุดในยูทู้บ บอกว่าเดินเที่ยวอยุธยาถึง 15,000 ก้าว
ประมาณ 5 กิโลมั้ง แต่ที่จริงเดินเยอะกว่านั้น บังเอิญตอนถ่ายคลิปมันเดินแค่นั้น ผมชอบเดินถ่ายรูปไปเรื่อยๆ เดินเล่นๆ เดินเลาะๆ ไป บางทีหาคุยกับคนไปเรื่อย

เดินมาหลายที่แล้ว ว่างั้น
เคยเดินรอบกำแพงเมืองเชียงใหม่ แล้วเขียนสารคดีเล็กๆ น้อยๆ เดินรอบเมืองเก่าลำพูนวันละ 2-3 รอบ เดินไปกู่ช้าง กู่ม้า กู่ไก่ กู่แมว ไปวัดพระยืน ครั้งล่าสุดที่ไปนอนลำพูนก็ยังเดินแบบนี้อยู่นะ เคยเดินจากพระธาตุช่อแฮ จังหวัดแพร่ ไปพระธาตุจอมแจ้ง เดินจากบ้านใหม่พัฒนา ห้วยมาลัย สังขละบุรี กลับมาซองกาเลีย ลองวัดระยะทางเอาว่ามันไกลเท่าไร ผมจำไม่ได้ แต่การเดินเที่ยวด้วยเท้า ผมทำเป็นประจำอยู่แล้ว

ทำไมต้องเดินเที่ยวด้วย
ก็ลองเดินเที่ยวดู ในกรุงเทพฯ ก็ได้ ผมไปถ่ายยูทู้บวังบูรพา เดินไปเดินมา มุมนั้นมุมนี้ วันเดียวเดินถึงสามหมื่นกว่าก้าว สายรัดข้อมือบอกประมาณ 10 กิโล เดินแล้วก็แข็งแรงดี ติดโควิดก็หายเร็วกว่าคนอื่น ถ้าคนไม่เดินเลย นั่งรถอย่างเดียว เจ็บป่วยนิดหน่อยก็ไม่ไหวแล้ว คนเราต้องออกกำลัง ง่ายที่สุดคือการเดิน เป็นการสร้างภูมิคุ้มกันโรค

เดินเที่ยวได้ไกลแค่ไหน
ตอนผมไปนครศรีธรรมราช ไปเที่ยวจนดึกแถวถนนพัฒนาการคูขวาง นครไม่มีแกร็บให้เรียกนะ ไม่มีรถกลับ จากถนนพัฒนาการคูขวางถึงที่พักประมาณ 5-6 กิโลเมตร ผมก็เดินกลับ เดินรวดเดียวไม่หยุดเลย เดินตามจีพีเอส ตอนกลางคืนไม่ร้อน ผมถือโอกาสเดินเที่ยวไปด้วย สนุกดี มาแวะถ่ายรูปศาลาประดู่หกตอนกลางคืนด้วย

ล่าสุดนี้ไปเที่ยวไหนมาอีกครับ
ไปพัทยา ตอนนี้พัทยามีแต่แขก ทัวร์จีนยังมาไม่ได้ แม้แต่ผมไปไหนมาไหน คนทักเฮลโลๆ มัสซาสๆ นึกว่าเป็นแขกตุรกี

ชอบไหม เวลาคนทักผิดว่าเป็นแขก
ชอบมาก คนขายแว่นบอกเลยนะ ถ้าไม่พูดไทย นึกว่าเป็นตะวันออกกลาง คนไทย 2-3 คน บอกแบบนี้เลย

คุณอยู่ที่บางใหญ่ใช่ไหม
ใช่ ผมเป็นนนทบุเรี่ยน คล้ายๆ บางกอกเกี้ยนเหมือนกัน

บางใหญ่มีอะไรน่าเที่ยวมั่ง โฆษณาให้คนบางใหญ่หน่อย
เซ็นทรัลเวสต์เกตไง เดินเที่ยวซื้อของได้ แล้วก็วัดสวนแก้ว อ่านใน sookjai วันหยุด ก็ได้ มีข้อมูลอาหารในบางใหญ่เยอะอยู่ อ่านแล้วก้ไปอุดหนุนเขาด้วย

สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ มีเว็บไซต์ใหม่เพิ่มขึ้นอีก แยกออกมาจากเว็บไซต์หลักด้วย ก็คือ Sookjai วันหยุด 
ใช่ แยกออกมาเป็นอีกเว็บนึง ในช่วงโควิดนี่แหละ ยูอาร์แอลคือ sookjai.club ระวังเข้าผิดเว็บนะ ตอนแรก ผมอยากทำให้เหมือนหนังสือพิมพ์แท็บลอยด์ แบบเสาร์สวัสดี จุดประกาย ที่แถมมากับหนังสือพิมพ์ธุรกิจ เลยแยกออกมา

Sookjai วันหยุด เป็นเว็บไซต์ท่องเที่ยวเหรอครับ
ไม่เชิง อย่างคุณ พอถึงวันหยุด คุณรู้ไหมว่าต้องทำอะไร

ซักผ้าครับ
เป็นคนดีมาก

เป็นเว็บไซต์รีวิวใช่ไหมครับ
ทุกวันนี้การรีวิวบนโลกออนไลน์คือการโฆษณา กลายเป็นความหมายที่ไม่ดี มันคือการจ่ายตังค์ คือการจ้างกันอวย อันนี้เป็นการเขียนถึงจากทางเว็บไซต์ของเรา เขียนจากการใช้บริการจริง เราจ่ายค่าใช้บริการจริงแบบเต็มจำนวน เป็นการเขียนจริงๆ ที่ไม่ใช่การเขียนโฆษณา เราไม่ชอบที่ไหนเราไม่เขียนให้ เราชอบที่ไหนเราเขียนให้เอง ไม่ต้องจ่ายตังค์ให้เรา ถึงจะจ่ายให้เรา เราก็ไม่เอา และเขียนโดยคนที่ท่องเที่ยวตัวจริง คนที่เที่ยวมานาน เป็นการบอกต่อกันสำหรับคนชอบเที่ยว คนที่อยากใช้เวลาในวันหยุดให้เกิดกิจกรรมดีๆ ขึ้นมา ไม่ใช่ธุรกิจ แต่เป็นสโมสร เป็นคลับ (.club) ดังนั้นเรื่องเงินไม่จำเป็นเลย

เว็บไซต์ไม่หาเงินแบบนี้ ทุกวันนี้ไม่ค่อยมีใครทำแล้ว
แทบไม่มี ทุกวันนี้คนอยากได้แต่เงิน ไม่รู้เป็นอะไร ดูฟอเร็กซ์ทรีดีเป็นตัวอย่าง

คุณเป็นนักเขียนมานานมาก ตั้งแต่ พ.ศ. 2543 เกิน 20 ปีมาแล้ว แต่เข้ามาอยู่ในโลกออนไลน์อย่างเต็มตัวเลย
ผมอยู่ในโลกออนไลน์ตั้งแต่ที่ผมเริ่มเขียนหนังสือจริงจังนั่นแหละ เพราะมีอินเตอร์เน็ตใช้ส่วนตัวตั้งแต่ตอนนั้นแล้ว

ตอนนั้นก็ทำเว็บไซต์แล้ว
เว็บโง่ๆ ใช้พื้นที่ฟรี ชื่อ thaibackpack ด็อตอะไรสักอย่างยาวๆ ไม่เคยมีใครเข้ามาอ่านหรอก ผมทำไว้ใช้เอง เวลาไปต่างจังหวัด ใช้งานอินเตอร์เน็ตคาเฟ่ จะมีลิ้งค์เยอะบนหน้าเว็บ เอาไว้คลิกหาข้อมูลเรื่องต่างๆ ที่พัก โรงแรม อื่นๆ มีประวัติผมนิดหน่อย ใครอยากจ้างงานก็มีช่องทางติดต่อไว้ หน้าตาเว็บก็ตลกดี

ไม่อยากพิมพ์หนังสือท่องเที่ยวขายบ้างเหรอครับ
เดี๋ยวนี้ถ้าจะขายจริง ต้องเป็นแนวท่องเที่ยวต่างประเทศ ญี่ปุ่น เกาหลี แต่ก็อาจจะขายได้ไม่เยอะมาก ส่วนเที่ยวเมืองไทยต้องทำแจกฟรี หาโฆษณาสนับสนุนจะพอไปได้ ผมไปอยุธยาครั้งล่าสุด ได้หนังสือแจกฟรีมาเล่มนึง อบจ. อยุธยาทำแจกนักท่องเที่ยว สำคัญคือเขาทำหนังสือได้ดีมาก ข้อมูลครบทุกอำเภอในอยุธยา แต่ถ้าเขาทำกับ สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ เราเอาข้อมูลใน sookjai วันหยุด ใส่ให้เลย ไปเก็บข้อมูลเพิ่มให้ เอาโดรนไปถ่ายภาพได้ ข้อมูลเราก็เยอะอยู่แล้ว อันนี้รวมไปถึง อบต. อบจ. หรือเอกชนอื่นๆ ในประเทศไทยด้วย ทำเว็บไซต์ก็ได้ ทำหนังสือก็ได้ แผ่นพับ โบรชัว เราสามารถออกแบบ ผลิต และจัดส่งให้ได้

คุณเคยไปเที่ยวต่างประเทศไหม
ผมเป็นคนไม่เที่ยวต่างประเทศเลย เป็นคนไม่กล้าไปไหนไกลๆ ขี้กลัวมาก เคยข้ามไปลาว พม่า มาเลย์เซีย วันเดียวกลับแบบนี้ เคยนอนชายแดนฝั่งลาวสักคืน เช้าขึ้นรีบเผ่นกลับเลย นอนเพราะเรือหมด